Zdrowy sen – jak wpływa na zdrowie i stan organizmu człowieka?

Data: 26.06.2024 | Czas czytania: 3 minuty

Zdrowy sen – jak wpływa na zdrowie i stan organizmu człowieka?

Zastanawiałaś lub zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego aż jedna trzecia naszego życia przypada właśnie na sen? Co zrobić, aby wykorzystać ten czas maxa i sprawić, aby każda minuta spędzona w “objęciach Morfeusza” przekładała się na lepszą kondycję Twojego organizmu?

Poniżej czeka na Ciebie konkretna dawka wiedzy. Jak i dlaczego warto zadbać o jakość swojego snu? W jakich godzinach najlepiej się wysypiać? Jak długo powinien trwać taki wypoczynek? Odpowiedzi na te pytania, jak i mnóstwo cennych wskazówek – znajdziesz w dalszej części.

P.S. Jeśli “przyśniesz” w trakcie czytania – przynajmniej będziesz wiedzieć, że to zdrowe!

młoda kobieta wstająca rano

Dlaczego sen jest tak istotny dla ludzkiego organizmu?

Sen to czas, w którym nasz organizm przeprowadza kluczowe procesy regeneracyjne. Podczas jego trwania ludzki mózg porządkuje wspomnienia, organizm pozbywa się toksyn, a także – przygotowuje się na kolejny dzień. W jego trakcie cały czas prowadzone są intensywne “prace”. Ciało produkuje hormony wzrostu, naprawia uszkodzone w trakcie dnia tkanki, jak również wzmacnia układ odpornościowy.

Jak łatwo się domyślić – brak odpowiedniej dawki snu oznacza brak czasu, aby organizm mógł wykonać wszystkie niezbędne zadania.

Fazy snu – jakie mają znaczenie dla zdrowia?

W trakcie nocy Twój mózg przechodzi przez kilka etapów. Pierwszy to tzw. sen lekki, drugi – głęboki, a trzeci to faza REM (podczas jej trwania śnisz najbardziej intensywnie).

Każdy z tych elementów jest niezbędny i ma swój odmienny cel.

Lekki przygotowuje organizm do dalszych etapów. Głęboki skupia się na procesach regeneracyjnych (szczególnie ciała), zaś REM odpowiada za elementy uczenia się i pamięci.

Sen a zdrowie. W jaki sposób wpływa na stan organizmu człowieka?

Regularny, zdrowy sen działa jak tajny składnik eliksiru młodości i zdrowia:

  • wspiera prawidłową pracę serca,
  • poprawia odporność organizmu,
  • poprawia koncentrację,
  • minimalizuje stres,
  • ułatwia kontrolowanie emocji.

A co się dzieje, jeśli nie dbasz o ten aspekt życia? Niewyspany organizm działa “w trybie awaryjnym”. Jest wolniejszy, mniej efektywny, a dodatkowo – staje się podatniejszy na choroby.

Czym charakteryzuje się dobry i zdrowy sen?

Człowiek człowiekowi nierówny. Dlatego nie ma tylko jednej, spójnej definicji zdrowego snu. Uśredniając, można uznać, że to taki, po którym budzisz się wypoczęty.

Charakteryzuje się tym, że zasypiasz w ciągu około 15 – 20 minut od położenia się do łóżka, a po przebudzeniu – czujesz się rześko i jesteś w pełnej gotowości do działania.

Ale, żeby zwiększyć prawdopodobieństwo, że Twój sen będzie zdrowy – warto zwrócić uwagę na kilka uniwersalnych wskazówek.

kobieta śpiąca na łóżku

Zdrowy sen – zasady. Jakich warto przestrzegać?

Oto kilka wskazówek, które mogą Ci to ułatwić.

  • Pora – dopasuj ją do trybu życia. Staraj się zasypiać i wstawać codziennie od tych samych godzinach.
  • Czas trwania – dopilnuj, aby był nieprzerwany przez całą noc. Ewentualnie dopuszczalne są 1 – 2 krótkie przebudzenia.
  • Miejsce i warunki, czyli wygodną przestrzeń, która sprzyja odpoczynkowi. Twoja sypialnia powinna być ciemna, cicha i chłodna. Ogranicz dostęp do światła z zewnątrz (np. za pomocą rolet lub zasłon) i dostosuj ogrzewanie lub chłodzenie. Temperatura powinna mieścić się w przedziale około 19 – 21 stopni Celsjusza. Przyda Ci się również wygodny materac oraz poduszka.

Czego unikać? Co zakłóca sen?

Jednym z największych antagonistów, którzy nie pozwalają wykorzystać pełni potencjału, jest niebieskie światło z ekranów urządzeń elektronicznych.

Jeżeli do tej pory ostatnią rzeczą, która pojawiała się przed Twoimi oczami przed spaniem był telefon – musisz to zmienić. Promienie emitowane przez ekrany działają pobudzająco niczym kawa. Przez to trudniej zasnąć, a sam sen nie jest już tak efektywny.

Na jakość snu wpływa również dieta. Staraj się unikać spożywania ciężkostrawnych posiłków. A jeśli już musisz – rób to co najmniej na 2 – 3 godziny przed planowanym snem. To samo dotyczy kawy i innych źródeł kofeiny. Napoje, które ją zawierają, pij maksymalnie do południa. Alkohol również nie jest Twoim sprzymierzeńcem w staraniach o lepszy sen.

Jeżeli mimo wszystko zdarzyło Ci się “zarwać nockę” (np. z powodu pracy czy imprezy) – nie próbuj „nadrabiać” snu. To tak, jak próba najedzenia się “na zapas” albo nadrobienia tygodniowego postu jednym ogromnym posiłkiem.

Ile powinien trwać? Czy długi sen jest zdrowy?

Optymalna długość snu zależy od wielu czynników i powinna być dopasowana do Twoich możliwości, ale najważniejszym z nich jest wiek. Przyjmuje się pełnowartościowy sen powinien trwać:
• 14-17 godzin u noworodków,
• 11-14 godzin u dzieci od pierwszego do drugiego roku życia,
• 10-13 godzin u dzieci w wieku 3-5 lat,
• 9-11 godzin u dzieci w wieku 6-13 lat,
• 8-10 godzin u nastolatków w wieku 14-17 lat,
• 7-9 godzin u dorosłych w wieku 18-65 lat,
• 7-8 godzin u seniorów powyżej 65 roku życia.

Musisz jednak pamiętać, że żadne skrajności nie są do końca bezpieczne. Zbyt długi lub zbyt krótki sen może być szkodliwy i zwiększać ryzyko chorób serca czy otyłości.

kobieta przeciągająca się po przebudzeniu

Czy drzemki są zdrowe?

Chwilowe “zmrużenie oka” również może mieć pozytywny wpływ na Twoje samopoczucie. Jednak pod warunkiem, że robisz to z głową! Krótka, bo zaledwie 15- lub 20-minutowa drzemka w ciągu dnia może zadziałać jak przycisk reset dla Twojego mózgu. Wpływa na poprawę koncentracji, nadaje świeżości, redukuje stres, a dodatkowo – daje pozytywnego energetycznego “kopa”. Coś jak zimny prysznic, jednak nie tak drastycznie :).

Taka zdrowa sjesta powinna:

  • odbywać się w cichych i komfortowych warunkach,
  • przypadać na to okres między 13:00 a 15:00,
  • trwać około kwadransa, lecz nie dłużej niż pół godziny.

Ważne: zbyt długa drzemka przynosi więcej szkody niż pożytku. Jeśli boisz się, że pośpisz za długo – ustaw sobie budzik. Nie rób jej, jeżeli cierpisz na bezsenność. W ten sposób prawdopodobnie tylko pogłębisz swoje problemy ze snem w nocy. Częsta potrzeba drzemki może sygnalizować niewystarczającą ilość snu lub inne problemy ze zdrowiem.

Jak zadbać o zdrowy sen? Naturalne sposoby.

Na koniec kilka porad, które pozwolą Ci zadbać o jakość wypoczynku.

Stwórz wieczorny rytuał, podczas którego zaciemnisz sypialnię, dokładnie wywietrzysz pomieszczenie i ustawisz w nim odpowiednią temperaturę. Około 1 – 2 godziny przed snem zrób sobie ciepłą kąpiel lub weź prysznic.

Jeśli masz problemy z regularnym zasypianiem – postaw na aktywność w postaci ćwiczeń. Tylko pamiętaj, aby nie wykonywać ich zaraz przed snem! Pomocne mogą okazać się również techniki relaksacyjne – takie jak: medytacja, joga, czy masaż.

Szukasz więcej takich porad na temat zdrowia?

Dołącz do Tajm Club – kody rabatowe, wyzwania, zdrowe nawyki na Facebooku. To wyjątkowa grupa, na której regularnie dzielimy się wskazówkami, nowościami i cennymi poradami dotyczącymi zdrowych nawyków. To nie wszystko! Znajdziesz tam również atrakcyjne zniżki i kody rabatowe na wybrane diety Tajm.

Zapisz się na newsletter

Posłuchaj naszych podcastów